Ngôi sao ban chiều

HG: Mình trước nay cứ đinh ninh là nhạc Tchaikovsky...

LẤP LÓ ĐẦU HIÊN NGÔI SAO BAN CHIỀU

 

      Bài hát "Ngôi sao ban chiều" của tác giả Đinh Tiến Hậu, sáng tác vào năm 1963, rất được phổ biến và yêu thích ở Việt Nam vào thập kỷ 60, 70 của thế kỷ trước.

     Ông Đinh Tiến Hậu sinh năm 1944 tại Hải Phòng. Ông đã từng thi vào Trường Âm nhạc Việt Nam, nhưng không đạt ước nguyện vì “lý lịch có vấn đề”. Ông chuyển sang học Trường cơ khí Duyên Hải năm 1963, sau đó ra trường về Hải Dương công tác. Chính ở đây, ông Đinh Tiến Hậu, lúc đó là một chàng thanh niên trẻ trung 19 tuổi, đã sáng tác bài hát "Ngôi sao ban chiều". Lúc đó, ông đâu có thể ngờ bài hát đã tự nó bay đi như con chim sổ lồng, sống trong lòng người, làm rung động trái tim hàng vạn con người cùng thế hệ.

      Cho đến bây giờ, nhiều người vẫn còn thuộc bài hát này:

Màn chiều dần buông xuống, gió ngàn vi vu,
 lấp ló đầu hiên ngôi sao ban chiều.
Gợi lòng ta xao xuyến nhớ người yêu nơi phương trời xa.
Em thân yêu nơi đâu, có nhớ tới chăng,
đôi ta năm xưa chung lời hẹn ước?
Bấy lâu con tim ta vẫn nhớ tới em,
 như ngôi sao hôm bao ngày không mờ.
Vì lòng ta mãi mãi vẫn còn yêu em không bao giờ phai...

Người mà tôi yêu mãi, nay ở chốn nao, 
tháng năm dần trôi, tôi vẫn mong chờ.
Giờ này em ở đâu, hỡi người yêu, ta mong chờ em.
Ôi không gian bao la, hãy nói cho ta, em yêu phương xa có còn chờ nữa?
Nơi xa xôi nghe chăng, tiếng hát nhắn em, 
không gian mang theo bao lời ân tình.
Vì lòng ta mãi mãi vẫn còn yêu em không bao giờ phai. [*]

Bài hát 'Ngôi sao ban chiều' bị nhầm là ca khúc của... I.P.Tchaikovsky trong cuốn 'Ali Baba và...40 ca khúc trữ tình' của NXB Âm nhạc. Tác giả cuốn sách đã ghi mấy dòng đính chính bên lề trang sách - Ảnh: T.ĐIỂU

         Hầu như các cuộc hội diễn, liên hoan văn nghệ thời bấy giờ đều có tiết mục đơn ca, song ca "Ngôi sao ban chiều", nhưng thật kỳ lạ, trong tất cả những lần trình diễn, bài hát đều được giới thiệu là ca khúc của Nga (?).Với giai điệu, lời ca đằm thắm và da diết, đây cũng là một trong những bài hát tủ của ca sĩ Mạnh Hà.

         Rồi các cuốn sách về nhạc lý, dạy đàn...cũng ký âm bản nhạc này như một bài tập mẫu dành cho những học viên của mình.

        Ngay cả những nhạc sĩ như Nguyễn Cường, Cát Vận vào những năm 70 thường đi đệm đàn cho các sinh viên hát bài hát này trong các hội diễn, cũng tưởng rằng đó là bài hát của Nga. Vì tác giả lúc đó là một người còn vô danh mà giai điệu bài hát lại đậm chất Nga. Mãi đến giữa thập kỷ 90 nhạc sĩ Nguyễn Cường mới tình cờ phát hiện ra sự thật. Ông đã thông báo cho nhạc sĩ Nguyễn Lưu và hai người đã tiến hành một số kiểm chứng để đi đến xác nhận tác giả của bài hát lừng danh này là ông Đinh Tiến Hậu, một nhạc sĩ nghiệp dư. Tuy nhiên, sự thật này vẫn chỉ được nhạc sĩ Nguyễn Lưu kể trên một tờ báo, chưa được công bố rộng rãi trong xã hội.[**]

 

Nhạc sĩ Đinh Tiến Hậu -2011

       Kể lại chuyện này, năm 2007, ông Đinh Tiến Hậu viết :

      " Cách đây 7 năm, trên báo Đầu Tư, nhà báo Nguyễn Lưu đã có bài "Ngôi sao ban chiều - bài hát Nga hay sáng tác của một người Việt Nam". Trong bài báo này, ông nêu lên một số nét đặc trưng của bài hát và cho rằng đó là kết quả của sự giao thoa giữa các nền âm nhạc trên thế giới, ta thường gặp trong các sáng tác không cứ gì ở ca khúc mà trong khí nhạc cũng có. Vấn đề này là dễ hiểu, không có gì phải bàn thêm... 

 ...Nói thêm về xuất xứ bài hát "Ngôi sao ban chiều" của tôi. Ngày ấy, tôi có một người bạn gái đang theo học tại Liên Xô cũ, tôi đã đem lòng yêu mến người này và viết tặng cô bài hát "Ngôi sao ban chiều". Trong số hồ sơ xin thi vào Khoa sáng tác Trường Âm nhạc Việt Nam ở Ô Chợ Dừa, Hà Nội (nay là Nhạc viện Hà Nội) tôi có gửi kèm theo bài hát này. Sau đó trong cuộc sống hằng ngày, nhiều lần tôi được nghe sáng tác của mình trong các kỳ biểu diễn của các ca sĩ, qua những cuốn băng và những ấn phẩm trong những giáo trình âm nhạc. Và đặc biệt trong một bộ phim nhiều tập gần đây có sử dụng một đoạn ngắn bài hát của tôi."

                                   (Theo http://forum.giaidieunga.com/showthread.php?tid=78)

Ngôi sao ban chiều với giọng hát của ca sĩ Mạnh Hùng:

------------------------------
[*]    Có nhiều dị bản được lưu truyền trên mạng, còn đây là bản đã được tác giả kí xác nhận
[**]  Đọc thêm: NGÔI SAO BAN CHIỀU CỦA ĐINH TIẾN HẬU