Manhiôxư

HG: Mình công việc ngập đầu ngập cổ. Gần đây thấy quá sức... mà chót đâm lao phải theo lao... Thôi, dễ tính với chính mình đi tôi ơi- công việc không thể là cả cuộc sống được! Ừ mà chịu khó chút nhé! Rồi giai đoạn này sẽ qua.

Thèm những lúc thanh thản vô ưu... Chợt nhớ những đoạn đáng yêu trong "Một vạn lá thư" từng được đọc. May quá lại tìm thấy trên mạng đây! Nhiều lắm! (130 bài tanca kia mà!) Trích một ít mang về, thi thoảng mở ra "nhấm nháp". :)

THƠ CỔ NHẬT BẢN

                                                                                                                   Thái Bá Tân (dịch)

Lời tựa của dịch giả Thái Bá Tân:

Manhiôxư tiếng Nhật là Tuyển tập một vạn lá thư. Ðây là bộ thơ cổ vĩ đại đầu tiên của Nhật Bản, là tấm gương phản chiếu đời sống văn hoá, tinh thần của thời đại Nara, gồm 4496 bài, chia thành 20 tập theo trình tự thời gian, từng vùng địa lý và cả từng mùa trong năm. Nó tập hợp trong mình một khối thống nhất và  phức tạp hầu hết những bài thơ hay nhất của đất nước Mặt trời mọc trong suốt 400 năm từ thế kỷ thứ V đến thế kỷ thứ VIII.

Chúng tôi chỉ chọn dịch ở đây mảng thơ tanca năm câu, chủ yếu về đề tài trữ tình thiên nhiên. Thơ tanca nguyên bản không có vần, nhưng chuyển sang tiếng Việt, chúng tôi thường ghép một hai vần để dễ cảm thụ và tăng chất thơ theo quan niệm truyền thống. Số thứ tự do người dịch đặt.

1
Trên cánh đàn vịt trời
Ðang bay về bãi sậy
Long lanh giọt sương vừa rơi...
Và giữa chiều sương rơi
Tôi lại nhớ Iamatô da diết.

4
Như con đường
Dưới bóng hoa quất đỏ
Nắng cắt dọc, chia ngang loang lổ,
Một mình buồn, xa em,
ý nghĩ anh về em cũng vậy.

5
Ven sườn núi
Dọc đường tôi đi
Lá tre chạm vào nhau rất khẽ...
Xa người thương
Lòng tôi không nhẹ.

7
Như mũ miện, núi Mixaca,
Con đường nhỏ chạy qua,
Vắng người,
Cỏ dày phủ kín...
Mà nào đã lâu gì đâu?

8
Thế giới này
Biết ví cùng gì đây?
Từ sáng sớm
Chiếc thuyền con xa bờ
Mất hút...

10
Không vô cớ
Người ta nói đời này
Không có gì không đổi thay.
Hãy nhìn kìa: trăng bây giờ đẹp tuyệt,
Nhưng nay trăng tròn, mai trăng khuyết.

11
Ðầy tình yêu,
Em ngồi chờ anh bên cửa sổ...
Chiếc mành tre
Mỗi lần có gió
Lại đung đưa...

12
Cả tượng thánh nhiều khi
Người ta cũng sờ tay, ve vuốt.
Thế mà cô bảo tôi:
Em có chồng rồi,
Không được chạm vào em, có tội!

14
Từ mũi Kiômi
Ði Ôhara,
Tôi mãi nhìn xung quanh, sóng lặng -
Biển xanh, trời xanh yên ắng,
Lòng tôi buồn mênh mông...

15
Thuyền ơi,
Ta cập bến Hira
Hãy đứng yên, đừng đi xa -
Ðêm đã xuống,
Khắp nơi đêm đã xuống.

16
Em chờ anh
Như cánh đồng trước nhà
Chờ mưa, đất khô nứt nẻ,
Cũng thế,
Ôi, em chờ anh...
 

17
Bờ trải dài
Như chiếc khăn màu trắng.
Sóng nhấp nhô, khi chồm lên, khi đứng lặng,
Nhưng chẳng đến được đích của mình -
Cũng thế, em xa anh.

23
Nếu anh là viên ngọc,
Em sẽ đeo lên tay.
Nhưng đời này
Anh chỉ là người thế tục.
Em không thể giữ anh trong tay,

24
Bỗng trong mơ anh  thấy
Nụ cười em
Và tim anh suốt  đêm
Âm ỉ cháy như ngọn đèn
Không tắt.

26
Giữa đồng Aki hoang vu
Người du khách cô đơn nằm nghỉ.
Chắc gì anh ta đêm nay
Ngả lưng trên cỏ dày
Có thể ngủ khi nghĩ về ai đó?

27
Cô đơn.
Tim tôi thấm nỗi buồn khó tả
Khi tôi nhìn lên trời
Thấy mưa phùn  rơi,
Rơi, rơi không  dứt...

33
Cả trong những lời nói dối
Sự thật đôi khi vẫn có ít nhiều.
Quả tình em nói không yêu,
Nhưng anh tin
Có thể em vẫn yêu một tí.

34
Mưa xuân
Nhẹ bay, bay...

Thế mà cây ôliu này
Bây giờ hoa chưa nở -
Hay cây đang non?


 41
Nghe tiếng chim hoạ mi,
Cạnh nhà tôi
Những cánh hoa mận trắng
Nở rồi tàn
Lẳng lặng...


43
Cả hôm nay
Có thể
Sóng cũng dâng,
Cũng vứt rêu ngổn ngang
Trên bãi biển...


52
Thật mỏng manh,
Trái tim tôi thật mỏng manh.
Như ngọn cỏ chỉ biết vặn mình
Trong ao tù, hết bên này, bên nọ,
Mà nào có thể đi đâu!

54
Sông Hirôxê
Nước rất nông,
Ðứng giữa dòng vẫn chưa ướt váy...
Hỏi một người  lòng cũng nông như vậy
Làm sao tôi có thể yêu sâu?

55
Cái gì kia đang rơi
Tuyết ư, như bọt sóng từ trên trời?
ồ không,
Chỉ hoa rơi lặng lẽ...
Nhưng hoa gì mà trắng thế?

68
Nếu suốt đời chúng ta
Bao giờ cũng như bây giờ,
Tình cảm trong tim chân thành, trong trắng,
Chắc những cánh hoa kia không lẳng lặng
Rơi xuống đất như tuyết bay...


83
Tình yêu của em
Với anh
Như cây cỏ kia bao giờ cũng xanh,
Anh có cắt, có làm gì cũng vậy,
Cỏ vẫn ra chồi non.


95
Tiếng hạc kêu
Ðêm đêm từ biển vắng,
Ngoài khơi
Sương mù bay lẳng lặng...
Những lúc thế này thật nhớ quê hương.

96
Sông Cahô,
Nơi chim Tiđôri không  ngừng kêu.
Em chọn chỗ bờ nước nhỏ
Bắc cầu gỗ
Chờ anh.

111
ừ thì em
Hoàn toàn không yêu anh,
Nhưng hoa Tatiban
Ðẹp thế trên cành
Lẽ nào em không  đến ngắm?

117
Khi người yêu tôi
Mặc áo trắng đi ngang đồi
Vương vào lá,
Chắc áo sẽ ngả vàng,
Vì đang là mùa thu.

129
Ðể phạt nàng đã đi lâu,
Như hai chiếc lá khô rời rạc,
Chúng tôi nằm quay lưng với nhau
Suốt đêm...
Bây giờ tôi hối hận.

130
Trời mưa, chẳng thể đi đâu,
Buồn, cô quạnh...
Tôi nhìn ra:
Kìa, dãy Caxuza
Lá đỏ trong mưa lấp lánh!