Tuấn Ngọc thực hiện
Nhà thơ Trần Việt Phương từng là một thành viên Ban nghiên cứu của Thủ
tướng. Trước đó, ông từng làm thư ký cho cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
Trong quá trình ấy, ông có nhiều cơ hội gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Với ông, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trí thức lớn của dân tộc.
Ông nhớ lại khoảng thời gian những năm
1960, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người có ý tưởng thành lập Viện hàn
lâm khoa học Việt Nam. Ở các nước phương Tây, Viện trưởng Viện hàn lâm
khoa học phải là người có trình độ và đóng góp như tiến sĩ với 20 lĩnh
vực khác nhau: 10 ngành khoa học tự nhiên và 10 ngành khoa học xã hội,
họ thường được gọi là trung gia chứ không phải chuyên gia.
Những người tài năng như thế thường được
phát hiện và bồi dưỡng từ năm đầu tiên của trung học cơ sở. Thế nhưng
khi Đại tướng có ý tưởng thành lập Viện tại Việt Nam, các trí thức lúc
bấy giờ đều nhất loạt đồng ý việc Đại tướng sẽ là viện trưởng của họ.
Nhà thơ Việt Phương nói rằng, cái tôi của người trí thức rất lớn, họ
không chịu phục tài những ai kém mình hoặc chỉ ngang bằng với mình. Thế
nhưng, Đại tướng lại làm được điều đó bởi lẽ ở ông, tự thân đã có thứ
ánh sáng của trí tuệ được trải nghiệm, được hun đúc từ một cuộc đời
không ngừng học tập, chứ không phải từ bất cứ học hàm, học vị nào đó.
Một lần Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ Lỗ sang Tề. Trong đám
học trò đi với Khổng Tử có Nhan Hồi và Tử Lộ là hai học trò yêu của
Khổng Tử.
